Zarządzanie głównymi ryzykami grupy TAURON – szczegółowe zasady

Zarządzanie ryzykiem rynkowo-handlowym

tauron-model-inforgrafiki-21

tauron-model-inforgrafiki-21

Zarządzanie ryzykiem handlowym w Grupie Kapitałowej TAURON rozumiane jest jako ograniczanie nieplanowanej zmienności wyniku operacyjnego, wynikającej z fluktuacji cen na rynkach towarowych oraz odchyleń wolumenu w poszczególnych obszarach działalności handlowej Grupy. Ryzyko handlowe, z uwagi na specyfikę prowadzonej działalności, stanowi jedno z kluczowych ryzyk w Grupie Kapitałowej TAURON. W skład Grupy wchodzą spółki zarówno z Obszaru Wydobycia i Obszaru Wytwarzania, jak również z Obszaru Sprzedaży. W związku z występowaniem przeciwstawnych pozycji w tych Obszarach ryzyko w pewnym stopniu naturalnie się dywersyfikuje. Z uwagi jednak na niepełne zbilansowanie tych Obszarów, jak również odmienny charakter ekspozycji, Grupa Kapitałowa TAURON wykazuje wrażliwość na zmienność cen energii elektrycznej, gazu oraz produktów powiązanych.

W celu efektywnego zarządzania tą grupą ryzyk stworzono system zarządzania ryzykiem handlowym powiązany organizacyjnie i informacyjnie z funkcjonującą na poziomie Grupy TAURON strategią zabezpieczenia pozycji handlowej.

W szczególności funkcjonująca Polityka zarządzania ryzykiem handlowym w Grupie TAURON wprowadza system wczesnego ostrzegania oraz system limitowania ekspozycji na ryzyko w poszczególnych obszarach handlowych. Podstawową miarę operacyjną ryzyka rynkowego w Grupie TAURON stanowi miara wartości narażonej na ryzyko Value at Risk określająca maksymalną dopuszczalną zmianę wartości pozycji w zadanym horyzoncie czasowym i na określonym poziomie prawdopodobieństwa. Value at Risk stanowi dynamiczną miarę ryzyka, która w odróżnieniu od miar statycznych charakteryzuje się właściwością wyprzedzającą, pozwalającą na określanie możliwych negatywnych skutków jeszcze przed ich faktycznym wystąpieniem. Obszar zarządzania ryzykiem, mając świadomość pewnych ograniczeń tego typu miar statystycznych, korzysta również z szeregu uzupełniających miar ryzyka służących zapewnieniu bezpiecznego funkcjonowania obszarów handlowych.

Struktura organizacyjna systemu zarządzania ryzykiem handlowym przewiduje ścisły i zdecentralizowany podział kompetencji, przy czym sterowanie i kontrola ryzyka odbywają się na poziomie Grupy Kapitałowej. Kluczowym elementem wspomnianej struktury jest podział działalności handlowej Grupy TAURON na Front, Middle oraz Back Office. Taki podział zadań ma na celu zagwarantowanie niezależności funkcji operacyjnych, realizowanych przez Front Office, od kontroli ryzyka realizowanej przez Obszar Ryzyka, a ponadto zapewnia odpowiedni poziom elastyczności operacyjnej. W szczególności zakłada się taki podział odpowiedzialności, aby zapewnić optymalne podejście do poszczególnych typów zagrożeń, z wykorzystaniem zwłaszcza efektu skali oraz efektu synergii. Zapewnia to efektywność procesów handlowych oraz właściwy nadzór nad jednym z głównych procesów biznesowych prowadzonych w ramach Grupy TAURON.

Rozwiń Zwiń

Zarządzanie ryzykiem finansowym

Grupa Kapitałowa TAURON zarządza ryzykiem finansowym, rozumianym jako ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej, w oparciu o Politykę Zarządzania Ryzykiem Finansowym w Grupie TAURON, będącą zbiorem zasad i standardów zgodnych z najlepszymi praktykami w tym zakresie.

Głównym celem zarządzania tymi ryzykami jest minimalizacja wrażliwości przepływów pieniężnych Grupy Kapitałowej TAURON na czynniki ryzyka finansowego oraz minimalizacja kosztów finansowych i kosztów zabezpieczeń w ramach transakcji z wykorzystaniem instrumentów pochodnych. Grupa Kapitałowa TAURON w przypadkach, w których jest to możliwe i ekonomicznie uzasadnione, wykorzystuje instrumenty pochodne, których charakterystyka pozwala na zastosowanie rachunkowości zabezpieczeń.

Ryzyko związane z finansowaniem jest identyfikowane na trzech poziomach:

ryzyko braku nowego finansowania, rozumiane jako brak możliwości pozyskania nowego finansowania, co skutkowałoby wstrzymaniem procesu inwestycyjnego bądź brakiem możliwości zrefinansowania obecnego długu;
ryzyko wzrostu kosztów rozumiane jako wzrost marży finansowania;
ryzyko wypowiedzenia finansowania w przypadku złamania kowenantów i konieczności spłaty bieżącego finansowania.

W obrębie ryzyk finansowych Grupa Kapitałowa TAURON identyfikuje i aktywnie zarządza również ryzykiem płynności rozumianym jako możliwość utraty lub ograniczenie zdolności do regulowania bieżących wydatków ze względu na nieadekwatną wielkość lub strukturę płynnych aktywów w stosunku do zobowiązań krótkoterminowych lub niedostateczny poziom rzeczywistych wpływów netto z działalności operacyjnej.

Sytuacja płynnościowa Grupy Kapitałowej TAURON jest na bieżąco monitorowana pod kątem ewentualnych odchyleń od zakładanych planów, a dostępność zewnętrznych źródeł finansowania, których kwota istotnie przewyższa oczekiwane zapotrzebowanie w krótkim okresie, mityguje ryzyko utraty płynności.

W tym celu TAURON stosuje określone zasady wyznaczania pozycji płynnościowej zarówno poszczególnych spółek, jak i całej Grupy Kapitałowej TAURON, co pozwala zabezpieczyć środki na pokrycie ewentualnej luki płynnościowej, zarówno poprzez alokację środków pomiędzy spółkami (mechanizm cash pool), jak również z wykorzystaniem finansowania zewnętrznego, w tym kredytów w rachunkach bieżących.

W ramach minimalizacji ryzyka związanego z finansowaniem Grupa Kapitałowa TAURON prowadzi politykę pozyskiwania finansowania z wyprzedzeniem wynoszącym co najmniej 24 miesiące w stosunku do planowanej daty jego wykorzystania. Oznacza to posiadanie przez Grupę Kapitałową TAURON podpisanych programów gwarantowanego finansowania bądź też zabezpieczenie tego finansowania poprzez zgromadzenie środków na rachunkach TAURONA. Taka polityka ma na celu przede wszystkim zapewnienie większego komfortu w pozyskiwaniu finansowania zewnętrznego oraz zmniejszenie ryzyka zaciągnięcia nowych zobowiązań w niekorzystnych warunkach rynkowych. Jednocześnie Spółka dywersyfikuje źródła finansowania, prowadząc aktywne działania w zakresie emisji różnych instrumentów dłużnych, również poza rynkiem polskim.

Rozwiń Zwiń

Zarządzanie ryzykiem kredytowym

tauron-model-inforgrafiki-22

tauron-model-inforgrafiki-22

Ryzyko kredytowe jest rozumiane jako możliwość poniesienia straty z tytułu niewywiązania się partnerów handlowych z zobowiązań kontraktowych.

Grupa Kapitałowa TAURON posiada zdecentralizowany system zarządzania ryzykiem kredytowym, jednak kontrola, limitowanie i raportowanie tej kategorii ryzyka odbywają się centralnie, na poziomie Spółki dominującej.

Funkcjonująca Polityka Zarządzania Ryzykiem Kredytowym w Grupie TAURON określa zasady zarządzania ryzykiem kredytowym na poziomie Grupy, mające skutecznie zminimalizować wpływ tego ryzyka na realizację celów Grupy.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym opiera się na sterowaniu poziomem ekspozycji kredytowej, generowanej w momencie zawierania kontraktów przez spółki Grupy TAURON. Generalną zasadą jest, że przed zawarciem kontraktu każdy podmiot poddawany jest badaniu kondycji finansowej i otrzymuje limit kredytowy, stanowiący ograniczenie maksymalnej ekspozycji z tytułu zaangażowania handlowego.

Ekspozycja kredytowa w tym kontekście rozumiana jest jako kwota, jaka może zostać utracona, jeśli kontrahent nie wywiąże się ze swoich zobowiązań w określonym czasie (z uwzględnieniem wartości wniesionych przez niego zabezpieczeń). Ekspozycję kredytową wylicza się na dany dzień i dzieli się ją na ekspozycję z tytułu płatności i ekspozycję zastąpienia.

Na podstawie wartości ekspozycji oraz oceny kondycji finansowej poszczególnych klientów wartość ryzyka kredytowego, na jakie narażona jest Grupa Kapitałowa TAURON, jest wyliczana z wykorzystaniem metod statystycznych, wg których oblicza się wartość narażoną na ryzyko na podstawie rozkładu prawdopodobieństwa straty całkowitej.

Zarządzanie ryzykiem operacyjnym

Ryzyko operacyjne jest rozumiane jako możliwość poniesienia straty wskutek nieodpowiednich lub zawodnych procedur wewnętrznych, błędów ludzi i systemów lub w wyniku zdarzeń zewnętrznych. Obejmuje ono także ryzyko prawne, ryzyko reputacji oraz ryzyko braku zgodności. Ryzyko operacyjne, z uwagi na specyficzny charakter zagrożeń oraz możliwości zarządzania nim, stanowi odrębną grupę ryzyka występującego w działalności Grupy TAURON. Przedmiotowe ryzyko jest zjawiskiem złożonym, występuje w każdym procesie i rodzaju działalności, jest wielowymiarowe i dotyczy różnego rodzaju działań i operacji. Wielkość ryzyka operacyjnego jest powiązana z wielkością i złożonością struktury organizacyjnej, liczbą i złożonością systemów IT oraz z liczbą prowadzonych procesów biznesowych. Ryzyko operacyjne charakteryzuje się brakiem możliwości całkowitej eliminacji jego źródeł, a analiza jego czynników i parametrów (m.in. częstości i dotkliwości), a także ich ocena wymagają stosowania złożonych metod pomiaru i analizy.

W Grupie Kapitałowej TAURON określono zbiór zasad i reguł postępowania, mających na celu minimalizację skutków ryzyka operacyjnego. Zasady te obejmują wszystkie elementy łańcucha wartości Grupy, a w zarządzaniu ryzykiem uczestniczą wszyscy jej pracownicy. Każda jednostka struktury organizacyjnej odpowiada za aktywne zarządzanie swoim ryzykiem operacyjnym w ramach prowadzonej działalności.

Rozwiń Zwiń

W celu skutecznego zarządzania ryzykiem operacyjnym Grupa TAURON stosuje odpowiednie narzędzia, w tym m.in. profil ryzyka operacyjnego, bazę zdarzeń operacyjnych, limit globalny na ryzyko operacyjne i powiązany system limitów operacyjnych, a także tzw. system wczesnego ostrzegania.

tauron-model-inforgrafiki-23

tauron-model-inforgrafiki-23

Globalny limit na ryzyko operacyjne jest podstawowym narzędziem jego kontroli i stanowi alokację tolerancji na ryzyko przyjętą w Grupie TAURON. Limit globalny może być w dalszej kolejności alokowany na poszczególne obszary działalności Grupy, podkategorie ryzyka operacyjnego, jak również na poszczególne ryzyka operacyjne.

Profil ryzyka operacyjnego ma na celu identyfikację obszarów, procesów lub działań nadmiernie eksponowanych na poszczególne ryzyka operacyjne. Wyraża się on w szczególności w wymiarze strukturalnym, obejmującym rodzaje zdarzeń operacyjnych, strukturę organizacyjną Grupy Kapitałowej TAURON i procesy, oraz w wymiarze skali, obejmującym oszacowane potencjalne straty, uwzględniające zwłaszcza historyczne wartości strat rzeczywistych. Profil obejmuje również narzędzia wykorzystywane w celu mitygacji zagrożeń. Na potrzeby pomiaru ryzyka operacyjnego i określenia profilu ryzyka operacyjnego jego poszczególne rodzaje dzielone są na ryzyka ciągłe oraz jednorazowe.

System wczesnego ostrzegania jest definiowany w celu monitorowania poziomu ryzyka operacyjnego dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia. Z zestawu Kluczowych Wskaźników Ryzyka (KRI) wyodrębniane są Wskaźniki Wczesnego Ostrzegania (EWI) jako te, które podlegają stałej kontroli pod kątem wyznaczonych dla nich progów ostrożnościowych, tj. progu akceptacji, mitygacji i eskalacji.

Baza zdarzeń operacyjnych jest tworzona na potrzeby identyfikacji czynników ryzyka, a także w celu określenia profilu ryzyka dla Grupy TAURON. Pozwala ona na ewidencję przypadków powodujących potencjalną lub rzeczywistą stratę dla organizacji. Prowadzenie bazy zdarzeń operacyjnych umożliwia określenie częstotliwości i dotkliwości poszczególnych czynników ryzyka operacyjnego, a także obszarów i procesów, w których one występują.

Kwestionariusz identyfikacji ryzyka to dokument w formie tabelarycznego formularza stanowiący narzędzie wspierające realizację procesu zarządzania ryzykiem w zakresie identyfikacji ryzyka, określający szczegółowe informacje, jakie powinny być zebrane w tym procesie.

Zarządzanie ryzykiem projektów

Systematyczne stosowanie zapisów Polityki Zarządzania Ryzykiem w Projektach w Grupie TAURON ma na celu mitygację tych ryzyk, przy jednoczesnym wsparciu realizacji celów strategicznych organizacji. Regulacja ta określa podstawowe zasady zarządzania ryzykiem w projektach, zapewniając w tej sferze spójność, kompleksowość podejścia oraz jednoznaczność rozumienia. Celem podejmowanych działań jest osiągnięcie wymaganego prawdopodobieństwa realizacji projektu przy zachowaniu określonego harmonogramu, budżetu i jakości otrzymanych produktów. Celem nadrzędnym jest uzyskanie oczekiwanych korzyści wynikających z realizacji projektu i realizacja celów strategicznych Grupy TAURON.

Zarządzanie ryzykiem projektów dotyczy również zarządzania ryzykiem wynikającym z projektów i mającym wpływ na organizację. Proces zarządzania ryzykiem wynikającym z projektów obejmuje identyfikację, wycenę tych ryzyk, określanie i monitorowanie wskaźników wczesnego ostrzegania oraz planowanie i wdrażanie działań związanych z zarządzaniem tymi ryzykami. Dla ryzyk mających wpływ na organizację wyceny ryzyka dokonuje się w wartości bezwzględnej wpływu ze wskazaniem okresu wpływu z podziałem na poszczególne okresy obrachunkowe, w odniesieniu do założonej EBITDA lub przyjmowanych w organizacji założeń do projekcji długoterminowych. Dla najważniejszych ryzyk mających wpływ na organizację opracowywane są Plany reakcji na ryzyko i Plany rezerwowe. Ocena ryzyk dla projektów i wynikających z projektów dla organizacji uwzględniana jest w trakcie podejmowania kluczowych decyzji związanych z uruchomieniem i realizacją tych projektów.

Najistotniejsze ryzyka i ich potencjalny wpływ na dźwignie wartości Grupy Kapitałowej TAURON

Aktualizacja Strategii Grupy TAURON